Lomo In-Depth: Şipşak Fotoğrafçılığın Günümüze Etkileri

Sosyal medya platformlarının birçok yönden fotoğrafçılığın yerini aldığı artık bir sır değil – Lomography stilini kopyalayan fotoğraf uygulama “filtreleri” olduğu gibi. Sürekli büyüyen ve genişleyen bir pazar olmasına rağmen, şipşak fotoğrafçılık da akıllı telefonların gölgesinde kalıyor; bu, günümüzün çek-ve-yükle sosyal medya kültürünün bir getirisi.

Ancak, unutmamalıyız ki gelişme ve ilerleme süreçlerini düşündüğümüzde, şipşak fotoğrafçılık (en klasik tercümesi ile) günümüzde de hala önemini koruyor.

Fiziksel baskının önemi

Şipşak fotoğrafçılığın 90’larda yarattığı sesin şu an sadece bir ekosu kalmış olsa da, eko da tekrar yansıyıp, duyulabilir. Edward Land’in şipşak fotoğrafçılık için uğraşları 21. Yüzyılda da devam ediyor.

Film ve analoğa olan sevginin giderek artması ve yeniden canlanması ile birlikte fotoğrafın fizikselliği de yeniden aranan bir değer haline geliyor. Digital Photography School’dan Bryan Caporicci bile özellikle fotoğrafçılar için baskının ne kadar önemli olduğunu itiraf ediyor:

“Baskı her zaman görüntünün en gerçek temsili olacak, çünkü elle tutulan ve fiili olan tek yöntem o. Bu kendi işini değerlendirmenin de en iyi yöntemi, çünkü bir görsel, baskı formuna ulaşmadan tamamlanmış sayılmaz. Bir görüntüyü eleştirmenin en kolay yolu baskısını incelemektir – yakından, daha uzun bakabilirsin ve farklı kontekstlerde görebilirsin. Bir görseli eleştirip, onu geliştirmenin en iyi yönteminin onu basmak, sıklıkla önünden geçtiğin yere asmak ve düzenli olarak bakmak olduğuna inanıyorum. Oryantasyonunu değiştir, ya da tepetaklak koy bir süre boyunca. Bu kadar uzun süre incelemesen asla fark edemeyeceğin şeyler görebilirsin bu sürecin sonunda. Bu, bilgisayar ekranına saatlerce bakmaktan çok daha etkin bir yöntem.”

Vogue Australia’dan Amanda Mabel fotoğraflarının karanlık odada gözleri önünde oluşmasını izlerken yaşadığı heyecanı şöyle anlatıyor:

“Bir fotoğrafın oluşmasını izlemek hiçbir duyguya benzemiyor, beklenti ve heyecan giderek artıyor – bu da güzel bir fotoğraf çekmenin verdiği hazzı arttırıyor.”

Fotoğrafların fizikselliği bir kez daha tartışma konusu oluyor. Film olmasa bile, şipşak fotoğraf makineleri “derhal” baskı alma fonksiyonunu sunuyor. Tabii ki, şipşak fotoğrafçılıktan beklenen fiziksellik ve somutluk sadece fotoğrafçılara özel değil. Tüketiciler, baskı olduğunda, bir görseli daha keyifli bulup, onu daha çok takdir ediyorlar. Sadece görüntünün baskısı var – yan sütunlar, çıkan bildirimler ya da ekrandaki farklı dikkat dağıtıcı unsurlar yok.

Plaklar, kasetler, kitaplar gibi – fotoğraflar daha kişisel bir hale geliyor.

Şimdi değilse, ne zaman? – nostaljiyi doyurmak

Nostalji ve duygusallık, fotoğrafçılığın ayrılmaz bir parçası. Günün sonunda, fotoğrafçılığın ana hedefi gerçek anları “saklamak”; olup, geçenlerle ilgili hatıralar yaratabilmek; bu nedenle Land’in buluşu bu kadar ilgi çekti. Şipşak fotoğrafçılık – adından da anlaşılacağı gibi derhal sonuç yaratıyor.

Hevesli bir fotoğrafçı ve Lomo’instant Wide fotoğraf makinesi sahibi olan Brendon Hannaford buna şahitlik yapıyor:

“Dijital dünyada, elinde yüzlerce fotoğraf varken, nasıl geçen ay çektiğin bir fotoğrafı özellikle seçebilirsin? Burada şipşak fotoğraf makinelerinin benim en sevdiğim yönü ortaya çıkıyor. Bir fotoğraf çektiğinde, onu fark etmeden geçmen mümkün değil. Makineden çıkmasıyla birlikte, şipşak fotoğrafların fizikselliği görmezden gelmeyi reddediyor. İstediğin kadar unutmayı dene, ama zamanda bir anın fiziksel bir anıtı var ve her gün bakmasan bile, bir yere bırakmak mümkün değil. Ve, sabah yediğin menemenin üçüncü fotoğrafından farklı olarak, şipşak bir fotoğraf uzun süre kalıcı olacak ve günün birinde, bir ayakkabı kutusunda bulmanın nostaljisini de mümkün kılacak.”

Şipşak fotoğraflar, fotoğrafçılığı daha “eğlenceli” yapıyor.

Bir başka unsur ise, dijital ve analog fotoğrafçılıktan farklı olarak, şipşak fotoğraf makineler, bir fotoğrafın tek bir fiziksel kopyasını oluşturuyor. Şipşak fotoğrafların bu benzersiz ve “özel” oluşları, görselin kişisel önemini arttırıyor.

Çağdaş estetik: otantik vintage’ın dönüşü

Dijital ve analog arasındaki keslin farklılık şüphesiz olarak ortada. Photoshop’ta düzenlenip, yeniden derlense bile, analog fotoğrafların benzersiz vintage hissini yeniden yaratmak mümkün değil. Amanda Mabel ekliyor:

“Dijital fotoğrafçılık dünyanın doğal güzelliğini hiçbir renk etkisi ya da filtre olmadan kaydediyor, film ise daha sanatsal bir etki sunuyor. Bu, Instagram’ın Valencia, Rise ve Nashville (ücretsiz) gibi “vintage” filtrelerinin, Hipstamatic’in filmli makine emülsiyon etkilerinin ($1.99), Afterlight’ın gün batımı ve ışık sızıntılarının ($0.99) ve Shakeit Photo’nun şipşak çerçevelerinin ($1.99) popülaritesini açıklıyor. Filtrelerle uğraşmayı bir kenara bırakıp, bir şipşak fotoğraf makinesiyle rahatlıkla çekim yapabilirsin. Fotoğraflar, sanki makinenin içinde düzenlenmiş gibi grenli, vintage renk tonlarında ve tabii ki orijinal şipşak fotoğraf çerçevesiyle oluşacak.”

Zahmetsizliğin rakibi yok.

Bir fotoğrafçı olarak, şipşak fotoğrafçılığı senin için önemli kılan nedir? Fikirlerini yorumlar kısmında bizimle paylaşabilirsin.

Ciel Hernandez tarafından, 2016-09-20 tarihinde ve #kültür başlığında yazıldı.