Bir Makine, Bir Film, Dört Lens

Bir süredir kullandığım Leica M4-P'me yeni bir Sanat Lensi almayı değerlendirirken, Lomography'nin L39 ve M bayonet makinelerle uyumlu olan 3 farklı lensini karşılaştırmaya karar verdim. Aslında sitemizde lensler hakkında çok detaylı bilgi, farklı makaleler, lensleri kullanan fotoğrafçılarla röportajlar var. Ama hiçbirinde lenslerin aynı noktadan, aynı ayarlarla çekilmiş örnekler yok. Kendi albümlerime baktığımda ise, zaten sahip olduğum Lomo LC-A Minitar-1 Sanat Lensi 2.8/32 M ile çekilmiş fotoğraflarımla da çok mutlu olduğumu, Yeni Jupiter 3+ 1.5/50 L39/M yaptığım denemeleri de çok sevdiğimi fark ettim. Ama yine fotoğraflar birbirinden farklı olup, tam olarak kadraj konusunda bana net bir fikir vermediği için. Lomography'nin bu iki Sanat Lensi ile birlikte, bir de Yeni Russar+ Sanat Lensi'ni aynı koşullarda kullanmaya karar verdim.

"Sadece 3 lens denedim" dersem, tam olarak doğru olmaz, çünkü Zorki 1 makinemin üzerinde olan Industar 22/50mm lens de Leica M4-P ile uyumlu olduğu için, dördüncü olarak onu da denedim. Kendisinden en son bahsedeceğim :)

Lomography'nin 3 Sanat Lensi'nden kısaca bahsetmek gerekirse, Lomo LC-A Minitar-1, aslında Lomo LC-A fotoğraf makinesinin üzerinde yer alan cam lensin, M bayonete dönüştürülmüş hali. 32mm geniş açıya sahip ve diyafram değeri f/2,8 ile f/22 arasında değişiyor. Bu lensle, diğer lenslere göre, köşedeki vinyet etkisini daha belirgin almak mümkün. Yeni Jupiter 3+, adının sonunda yer alan "+"dan da anlaşılacağı gibi, eski Jupiter lenslerin yenilenen hali. 50mm, daha dar bir sabit odak uzaklığına sahip, ama diyafram değeri f/1,5'la f/22 arasında olduğu için, kapalı mekan ya da gece çekimlerinde daha açık diyafram kullanarak, pozlama süresini kısa tutmaya yardımcı oluyor. Bu iki lenste yapısı gereği Leica M4-P'ye takıldığında vizörden bakınca, netliği görmek mümkün oluyor. Yeni Russar+ ise 20mm sabit odak uzaklığı ile bu lens grubu arasında en geniş açıya sahip. Diyafram değeri ise f/5,6 ile f/16 arasında. Russar+'nın en büyük farkı, netliği vizörden görmüyor oluşum. O nedenle netliği çekeceğin obje/kişiyi düşünerek, lensin üzerinden yapmak gerekiyor. Üç lensi de aynı değerlerle kullanmak istediğimden çekimlerde f/5,6ve f/16'yı daha çok kullandım.

İç mekanda da çekim yapacağımı düşünerek, dükkanda bulduğum ve üzerinde "az kullanılmış" yazan bir Renkli Negatif 800 ISO filmi makineme taktım. "Az kullanılmış" kısmın yaklaşık 8 fotoğrafımın çoklu pozlayacağını kestiremediğim için, gerçek anlamda karşılaştırma yapabileceğim fotoğraf grubu hayal ettiğimden az oldu.

Elde ettiğim ilk düzgün fotoğraf, Lomography Embassy Store Istanbul'un kapısının önünden, karşı binanın fotoğrafını çektim. Burada, Minitar ve Russar+'nın sonuçları birbirine daha yakın görünürken, Jupiter+'nın daha dar bir açıya sahip olduğunu fark edebiliyoruz.

Sevdiğim ikinci fotoğraf ise mağazanın içinde yer alan aynayı da kullanarak çektiğim "selfie" oldu. Burada 3 lensin arasındaki açı farkını çok daha net görmek mümkün. Lenslerin hepsini aynı diyafram ile kullanmak istediğimi yukarda da belirtmiştim, o yüzden Minitar'ın f/2,8 ya da Jupiter'in f/1,5 değerinden faydalanıp, daha kısa bir enstantane hızı kullanamadım. Ama 1/30 enstantane ile çekmiş olmama rağmen yine de bulanık çıkmadı.

Açıyı rahat anlamak için bir de mahallenin manavının fotoğrafını çekmeye karar verdim. Aynı noktada sabit durarak çektiğim için, yine üç lensin arasındaki açı farkı çok net görünüyor.

Her kareden sonra makinenin önündeki lensi çıkartıp, bir sonraki lensi takmak biraz insanın beynini bulandırıyor. Bu da Galata Kulesi'nin fotoğraflarında kendini belli etti, zira hangi diyafram değeri ve enstantane ayarlarını kullanacağımı hesaplarken, "açık alandayım, diyaframı f/16'ya alayım" diyeceğime, "f/5,6, hatta f/4 yapmak gerek" gibi ters bir mantıkla hesap yapınca, enstantanemi 1/1000'e aldım. Yine de fazla pozlanmış bir sonuç çıkmadı şansıma.

Hedefim aslında Lomography'nin 3 farklı Sanat Lensi'ni denemek olduğu için, Industar lensin sonuçlarını en son sakladım. Bu lensin ara bir bayonet ile (Jupiter+ ve Russar+'da da olduğu gibi) Leica M4-P ile uyumlu olduğunu daha yeni keşfettim! Kendisi, en azından 2012 yılından beri kullanılmayan Zorki 1 makinemin üzerinde, bir dolapta yatıyordu. Uyumlu olduğu için, onu da bu çekime dahil ettim. Aşağıda, yukarıdaki serilerin 4. fotoğrafı olarak çekilen örnekleri görebilirsin. Teknik olarak 50mm açıya sahip olduğu için, neredeyse Yeni Jupiter 3+ ile aynı sonuçları verdi. F/3,5 ile f/16 arasında diyafram değerlerine sahip. Ancak çevirip içeriye kapatılabilen bir yapısı olduğu için, her karede lens değiştirdiğim bu çekim sırasında çok pratik olmadı. Ayrıca, netleme kolunu çevirirken, lens vidalı bir mekanizma ile makineye takıldığından, ara ara yanlışlıkla lensi sökmeye çalışıyorum gibi oldu. O nedenle aynı sabit odak uzaklığına sahip olmasına rağmen Jupiter 3+ ile çekim yapmaktan daha çok keyif aldım.

Tam anlamıyla bir karşılaştırma yapmış olarak, lensler hakkında şu anki görüşüm, sahip olduğum Lomo LC-A Minitar-1 Sanat Lensi 2.8/32 M lensin yanına, edineceğim ikinci lensin büyük ihtimalle Yeni Jupiter 3+ 1.5/50 L39/M olacağı yönünde. Bir üst paragrafta da belirttiğim gibi, hem elimdeki Industar 22'ye oranla çok daha rahat kullanılıyor, hem de Minitar'a göre daha dar bir kadraja ve daha açık bir diyafram değerine sahip. Minitar kullanırken netleme yapmaya alıştığım için Russar+ kullanırken, vizörden net görmemeyi biraz yadırgadım. Ama ona da tabii ki geniş açısından da daha fazla faydalanabileceğim, daha çok manzara ve sokak içeren bir çekimde yeniden şans vermek, son karar için daha etkili olacaktır!

Fotoğrafların tamamına yüklediğim albümden bakabilirsin. Yanyana nasıl durdukları konusunda ise aşağıda yer alan, negatif tarayıcının ekran görüntüsü sana bir fikir verecektir!

nural tarafından, 2017-07-16 tarihinde ve başlığında yazıldı.